میلگرد جزء یکی از مقاطع فولادی پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی در سازه های بتن آرمه است و به همین دلیل باید دارای مقادیر دقیق در سایز و وزن باشد, براین اساس کلیه میلگردها طبق استاندارد جهانی دین تولید و عرضه شده و سایز میلگرد نیز منطبق با همین استاندارد برآورد میشود تا وزن نهایی سازه درست محاسبه شود. البته استانداردهای دیگری نیز وجود دارد که هر کشور یک نوع از آنها را برای تولید در کارخانه های خود برمیگزیند.
بنابر استاندارد دین برای به دست آوردن وزن هر شاخه میلگرد باید از فرمول زیر استفاده کرد:
وزن میلگرد= (شعاع (میلیمتر) * شعاع (میلیمتر) * 3.14 * 7.85 / 1000) * طول (میلیمتر)
و درنتیجه با این فرمول وزن هر شاخه طبق استاندارد دین به دست می آید. همچنین میتوان با مراجعه به جدول اشتال وزن هر شاخه را پیدا کرد.
مهندسین و معماران با تجربه روشهای دیگری برای خود دارند که میتوانند به وسیله آنها به راحتی سایز میلگردها را تشخیص دهند، سایز و وزن به طور مستقیم بر قیمت میلگرد تاثیرگذارند. که البته دقت آنها متفاوت است. در اینجا به بعضی از این روشها به اختصار اشاره ای میکنیم:
- تشخیص چشمی سایز میلگرد: که البته درصد خطا و اشتباه در این روش خیلی بالاست.
- استفاده از انگشتان دست: که روشی سریع و حرفه ای است برای مهندسین و معماران زرنگ که خودشان از قبل از اندازه بند انگشتانشان آگاهی دارند بنابراین انگشتان خود را روی میلگرد گذاشته و به راحتی و بدون هیچ وسیله ای سایز میلگرد را متوجه میشوند.
- استفاده از شابلون: این یک روش ابتکاری بین معماران و مهندسان ناظر است که از قضا از دقت بالایی هم برخوردار است به خصوص بعضی از افرادیکه از شابلونهای آماده استفاده میکنند که سایز میلگردها روی آن مشخص شده است و کار را به مراتب ساده تر و دقیق تر میکند.
- استفاده از ریسمان یا طناب که به دور میلگرد بسته میشود و با در نظر گرفتن محیط و قطر, سایز آن را به دست می آورند.
- وزن کردن که این روش قبل از بسته شدن آرماتورها امکان پذیر است چون باید یک شاخه یک متری از میلگرد مورد نظر, وزن شده و در فرمول زیر قرار داده شود تا ابتدا وزن و سپس سایز میلگرد به دست آید:
وزن یک شاخه یک متری میلگرد= ( 7.850*3.14*شعاع (میلیمتر)*شعاع(میلیمتر)) / 1000
- استفاده از کولیس که یکی از دقیق ترین روشها برای تشخیص سایز میلگرد است که باید به وسیله کولیس قطر میلگرد را اندازه گرفت و نمره آن را مشخص کرد؛ نکته قابل توجه در این روش توجه به تفاوت بین سه نوع قطر میلگرد (اسمی, زمینه و خارجی) است.
- به کارگیری آچارفرانسه که این هم روشی تقریبا دقیق است به شرطی که از آچار فرانسه مدرج استفاده شود که سایزهای مشخص با آن اندازه گیری شده و همان مقادیر, معیار قرار داده میشود برای تشخیص سایز بقیه میلگردها.
